بازار داغ سایتهای شرط بندی فوتبال در معرکه جامجهانی
برد و باخت، اصل ماجراست. همه اتفاقات ۹۰ دقیقه مستطیل سبز و حتی وقت اضافه برایشان سرنوشتساز است. ریالهایی که برایش رویا بافتهاند به ۲۲ بازیکن، دروازهها و هر سوت داور گره خورده. تقویم که به جامجهانی قطر رسید بازارشان داغتر از قبل شد؛ پیشبینی بازیهایی که قرار بود آخر ماجرا یکی از آنها کاپ جامجهانی را بالای سر بگیرد.
سود جامجهانی تنها نصیب قطر نشد؛ سایتهای شرطبندی برنده این فستیوال بزرگ بودند. سایتهایی که در همه جای دنیا کار میکنند و به سودهای درشت فکر میکنند در این میان ایران مستثنا نیست و سایتهای بسیاری به خود میبیند.
«امیر» هم شانسش را بارها در این سایتها آزموده: «خیلیها طی بازیهای جامجهانی با شرطبندی روی نتایج بازی سود کردند.» کم نبودند آدمهایی که بخت یارشان نبود و روی تیم بازنده شرط بستند و چیزی جز زیان عایدشان نشد: «با وجود اینکه پلیس فتا پیگیر این ماجراست، اما این سایتها فعالاند و با حسابهای بانکهای دولتی کار میکنند. معتبر هم هستند.»
طی ۲۴ ساعت پول به حساب فرد واریز میشود
اهل شرطبندی دنیای مستطیل سبز باشید حتما اَپ آن را روی گوشیتان دارید. اپی برای ورود به دنیای پیشبینی فوتبال. «سعید» از سالهای دور یکی از این اپها را روی گوشیاش نصب کرد، اگرچه هیچ علاقهای به فوتبال ندارد: «در این اَپ شما کیفپول دارید و میگوید از چه درگاهی پرداخت داشته باشید.» بعد از شارژ کیفپول اَپ به فرد اجازه پیشبینی بازیها را میدهد: «در هر بازی اَپ یکسری ضریب میدهد. به عنوان مثال در بازی کرواسی–برزیل کسی که روی برد کرواسی شرط میبست ضریب ۵ یا ۱۰ میگرفت»
«سعید» با تکیه بر تجربیاتش از معتبربودن این اپها میگوید: «همیشه در کیف پول فرد مقداری پول وجود دارد و هر زمان که بخواهد میتواند برداشت کند. طی ۲۴ ساعت پول به حساب فرد واریز میشود.»
ضریب در سایتهای شرطبندی یعنی به شرط برد پولتان ۵ یا ۱۰ برابر میشود: «کسانی که روی برد کرواسی شرط بسته بودند در صورت برد کرواسی پولشان ۱۰ برابر میشد یعنی اگر یکمیلیون شرط بسته بودند، ۱۰ میلیون نصیبشان میشد.» و، اما شگرد سایتهای شرطبندی برای دادن ضریب: «در هر بازی تیمی که شانس کمتری برای پیروزی دارد، ضریب بیشتری به خود اختصاص میدهد. اغلب تیمهای قوی جهان ضریب یک یا دو داشتند.»
آپشنهای جذاب برای شرطبندی لحظهای
مبنا بر پیشبینی نتایج فوتبال است، اما جذابیتهای خاص خودش را دارد. آپشنهایی که هر سایت به پیشبینی نتایج فوتبال اضافه میکند تا به شرطبندیها هیجان بیشتری بدهد. «محمود» عاشق همین آپشنهاست و اغلب اوقات شانس را با آنها محک میزند: «آپشنهای بامزهای دارند، البته در سایتهای مختلف این آپشنها متفاوت میشود.»
سوت شروع بازی که زده میشود، هیجان کسانی که شرط بستهاند بیشتر از بقیه تماشاچیهاست: «در بازی هلند-آرژانتین تا دقیقه ۱۰۰ آرژانتین یک-۲ جلو بود. یک ایستگاهی شد به نفع هلند. همین ایستگاهی گلی به نفع هلند بود که بازی رفت به وقت اضافه.»
همین خطای ایستگاهی که داور گرفت فرصت خوبی بود برای یک شرطبندی جدید؛ فرصتی در کسری از ثانیه: «همان لحظه یک پیغام دریافت کردیم با این مضمون؛ ایستگاهی گل میشود یا نه. این یک فرصت جدید در بازی بود برای شرطبندی. برای همین ایستگاهی ضریب ۱۰ در نظر گرفته بودند. هر کسی گلشدن را پیشبینی کرده بود، ۱۰ برابر پولش نصیبش شد. یعنی ۲ میلیون شرطبندی کرده بود، ۲۰ میلیون عایدش شد. همین ضریبهاست که آدم طمع میکند برای شرطبندی.»
دادن آپشنهای جدید و ضریبهای آن را سایتها براساس قوانین و صلاحدید خودشان تعیین میکنند: «طوری این ضریبها را تعیین میکنند که خودشان ضرر نکنند. سایتهای شرطبندی زیاد هستند.»
فوتبال همیشه هست، فرقی ندارد لیگ یک باشد یا لیگ سه. بازی در مستطیل سبز داخل برگزار شود یا کمی دورتر در کشور یا قارهای دیگر: «فوتبال همیشه هست برای همین سایتهای شرطبندی همیشه فعالاند.» در طول سال به واسطه سایتهای شرطبندی از لیگهای مختلف باخبر میشوید برای شرطبندی دوباره: «برخی از این لیگها را حتی نامشان را هم نشنیدهاید، اما میتوانید پیشبینی کنید. مثلا بازیهای لیگ فنلاند یا ایسلند را. اسامی تیمها لیست میشود و امکان شرطبندی برای هرکدام از این تیمها وجود دارد.»
۲ میلیون شرطبندی کرده بود، ۲۰ میلیون عایدش شد. همین ضریبهاست که آدم طمع میکند برای شرطبندی.»
گزارش فوتبال برای ۵۰۰ تا یکمیلیون
پیشبینی در سطح کلان نتیجه بازی را نشانه میرود، اگرچه جذابیتهای دیگری هم دارد. جذابیت پیشبینی اینکه کُرنل اول بازی در چه دقیقهای یا توسط چه کسی زده میشود. اولین خطا هم سوژه خوبی برای شرطبندی است برای این سایتها. پیشبینیهایی که سایتها برای هیجان بیشتر برای متقاضی تعریف میکنند.
و، اما پشتپرده این پیشبینیها اشتغالزایی این سایتهاست. «مسعود» بارها در بازیهای مختلف داخلی و خارجی شانسش را محک زده، هرچند همیشه شانس به رویش لبخند نزده: «این سایتها کارگزارهایی را استخدام میکنند برای دیدن بازیها و گزارشکردن بازی از روی سکوها.»
در میان بازیهای لیگ دسته سوم تیم تشتکسازی کرج با چوبپنبه اراک بازی دارد؛ فرصت خوبی برای شرطبندی جدید: «کارگزار ۵۰۰ شاید هم یکمیلیون میگیرد تا از نزدیک بازی را ببیند و گزارش بدهد. هیچ کسی اطلاع پیدا نمیکند طی این بازی چه اتفاقاتی میافتد، اما کارگزار سایت لحظهبهلحظه بازی را گزارش میدهد تا خوششانسها مشخص شوند.»
کارگزار سایتی باشید باید دقیقه به دقیقه بازی را گزارش کنید، اولین کرنل را چه کسی زد و در دقیقه چندم بازی: «صرفا عشق فوتبالها شرطبندی نمیکنند. مزه برد در بازی است که شما را پای این شرطبندیها میکشد. مثل یک مرض است که به جان آدم میافتد. این شرطبندی یک ایراد دارد، از فوتبال لذت نمیبرید فقط روی آپشنهایی که شرطبندی کردهاید تمرکز میکنید، همین.»
میل جنونآمیز به پاداش مالی
یکشبه پولدار شدن؛ مهمترین رویای هر انسانی. رویایی که یک معنا دارد، در کوتاهترین زمان ره صدساله را طی کنی. به باور مصطفی آبروشن، پژوهشگر جرمشناس شرطبندی یکی از مصادیق این رویاست. این جامعهشناس با اشاره به اینکه این نوع فعالیتها به دلیل پاداش ذهنی و مالی که در یک کوتاهمدت به ارمغان میآورد، اعتیادآور است به «شهروند» میگوید: «شرطبندی را در مسابقات فوتبال، اسبدوانی، بازیهای کازینو و … میبینیم، نکته جالب اینکه این افراد با توجه به ضررهای مالی و روحی که مکررا تحمل میکنند، اما حس میکنند هیچ کنترل و مدیریتی برای رفتارشان ندارند. این به آن معناست که نمیتوانند به این رفتار خاتمه بدهند.»
به گفته «آبروشن» متخصصان علوم رفتاری، شرطبندی در اشکال مختلف را در ردیف اعتیاد رفتاری دستهبندی میکنند. «یکی از مهمترین مولفههای این اعتیاد رفتاری میل جنونآمیز به پاداش مالی است. دلیل پنهان این میل که فرد را متقاعد به شرطبندی میکند، فرار از مشکلات عدیده زندگی است که شخص توان روبهرو شدن با آن را ندارد.»
باخت میلیمتری؛ امید به برد بعدی
باخت میلیمتری؛ مفهومی در حوزه روانشناسی اجتماعی. مفهومی که به گفته «آبروشن» این تلقی به شکست را میتوان به عنوان یکی از قویترین عامل تمایل به شرطبندی عنوان کرد. «در این باخت فرد در موقعیتی میبازد که به برد خیلی نزدیک است. این شائبه برای فرد پیش میآید که اگر تحلیل دقیقتری داشته باشد، قطعا برنده میشود، بنابراین این هیجانات جنونآمیز و تحلیلهای استمراربخش بهعنوان موج موافق، فرد را به سمت شرطبندی در دفعات بعدی سوق میدهد.»
به باور این پژوهشگر جرمشناس نکته قابل تامل این است که این باخت تاثیر بالایی بر ذهن فرد دارد بهطوری که در شرایط خاص، باخت میلیمتری اهمیتی برابر یا حتی بیش از برنده شدن پیدا میکند. «از منظر بیرونی انچه برد و باخت در نظر گرفته میشود از دید قمارباز باخت میلمتری است. تحلیلها و امیدواری این فرد برای برد بعدی دوچندان میشود بدون اینگه متوجه اعتیاد رفتاریاش باشد.»
شرایط وخیم اقتصادی، شکاف عمیق و … متهمان پرونده شرطبندی
پول یکی از منابع قدرت است. پژوهشها نشان داده پول میتواند مانند سپری در برابر بحرانها و اتفاقات استرسآور زندگی عمل کند و سلامت روانی را حفظ کند. به اعتقاد «مجتبی دلیر» این بدان معنا نیست که پول منجر به سلامت روانی میشود، بلکه مانعی مقابل منبع مولد اختلالهای روانی، از طریق کاهش استرس است.
به باور این عضو هیأتمدیره انجمن روانشناسی اجتماعی ایران شرایط وخیم اقتصادی، شکاف عمیق بهواسطه حذف قشر متوسط، احساس حقارت ناشی از چشم و همچشمی، رواج اولویتدادن به ترجیحات به جای رفع نیازها، فقدان تفریح سالم یا ارزان، فریبهای فضای مجازی و کاستیهای سواد رسانهای، ناارزندهسازی جایگاه علم و عالم و کار و کارگر از طریق صدمهزدن به اصالت و کرامت انسانی و جایگاههای علمی و شغلی، همه و همه به رویای یک شبه پولدارشدن دامن زده است. این عوامل فرصت مضاعفی برای سودجویان فراهم کرده تا به روشهای مختلف مردم را فریب بدهند. جایزه، نتوورک یا شرکتهای هرمی، شرطبندی و حتی معاملهگری، بورس و رمزارزها هرکدام به درجاتی در این مقوله میگنجند.
افراد قمارباز اغلب اختلال شخصیت ضداجتماعی دارند
شرطبندی؛ برندهشدن با شانس و تصادف. به باور «مجتبی دلیر» در شرطبندی استعداد، توانایی، هوش، خرد و دیگر ویژگیهای روانی دخالتی در نتیجه ندارد: «عامل اصلی شرکت در شرطبندی همان توهم کنترل است. یکی از عواملی که توهم کنترل را افزایش میدهد فریبخوردن بهواسطه آشنایی با موقعیت یا تکلیف است.»
حذفشدن تیمهای بزرگی، چون برزیل و انگلیس در جامجهانی نشان میدهد امکان پیشبینی نتیجه حتی براساس دانش و تجربه در زمینه فوتبال وجود ندارد و هرچند رویایی شیرین، اما توهم تلخی بیش نیست. به اعتقاد این عضو هیأتمدیره انجمن روانشناسی اجتماعی ایران فردی که شرطبندی میکند، شخصیت رشدنایافته دارد و افراد قمارباز اغلب اختلال شخصیت ضداجتماعی دارند: «قماربازان به قمار معتاد میشوند. درواقع قمار نوعی اعتیاد است. شخصیتهایی که شرطبندی یا قمار میکنند بر این باورند که شکستناپذیرند.»
متاسفانه این افراد باختهایشان را به گردن دیگران، شرایط، کجبودن زمین (!) و … انداخته و در عوض بردهای تصادفی و شانسیشان را که در واقعیت هیچ ارتباطی با تواناییشان ندارد، به خود و مهارتشان نسبت میدهند. آنها خود را جادوگری میدانند که عوامل خارج از کنترل بشر را کنترل کرده و معجزه میکند: «شرطبندی میتواند تبدیل به یک اعتیاد شوم شود. تمام انواع اعتیاد پیشرونده هستند. اعتیاد به قمار بهتدریج و با یک شرطبندی ساده با شکستن جناغ سینه مرغ و بر سر چیزی کمارزش شروع شده و به اعتیاد به قمار و قمارهای سنگین منتهی میشود. چنین افرادی نیازمند دریافت مشاوره و رواندرمانیاند.»
منبع: شهروند